Ritos e personaxes ancestrais protagonizan o transcorrer destas irreverentes festas que aquí comezan semanas antes dos días grandes de Entroido, con catro Venres de Folión.
Os días de Entroido en Laza discorren entre a praza da Picota, centro neurálxico dos actos do Entroido, e os bares, tomados polos mozos da vila, que crean un ambiente festivo coa súas continuas esmorgas en torno ao bo xantar, o viño, o licor café e as típicas augardentes galegas.
A capital da comarca gandeira do Deza presume de boas carnes en xeral, mais fixo do porco un símbolo de identidade. De feito, unha escultura en bronce recorda nunha rúa céntrica o significado do porco para Lalín e a súa importancia na proxección da súa imaxe no exterior.
Trátase dunha celebración orixinal da comarca da Ulla, con referencias documentadas nos anos 70 do século XIX.
Nesta localidade do oriente ourensán, os “cigarróns” son os protagonistas do Entroido. Fan a súa aparición na vila o Domingo Corredoiro, o anterior ao Domingo de Entroido, tras as misas da mañá, saudando aos fregueses e enchendo o ambiente de maxia e excitación coas súas danzas e o son enxordecedor das súas chocas. Moitos son os rituais que se suceden nestas lúdicas festas desde semanas antes dos días grandes, como son os protagonizados polos mozos e mozas, enredados en guerras de sexos, nos Xoves de Comadres e de Compadres.
A Festa do Botelo celébrase de modo ininterrompido desde o ano 2001, e conta coa singularidade de ser, na actualidade, unha das poucas que se celebra en Galicia para honrar este singular embutido, típico e xenuíno da comarca de Valdeorras. Esta festa reúne cada ano máis de novecentas persoas nun xantar colectivo no cal se pode degustar o botelo acompañado de cachelos con repolo e chourizos, con viño tinto do Barco, así como a sobremesa de torta de roxóns.
Coincidindo coa festividade de San Sebastián, a parroquia de Aldán viaxa no tempo e acolle unha mostra do folclore máis ancestral, unha danza que se remonta, polo meno, ata 1650. Dez galáns, cinco damas e unha guía esperan no adro da igrexa á saída da procesión do Santo. Cando fai a súa aparición, fanlle a reverencia e van danzando á cabeza da comitiva, sen darlle en ningún momento as costas. Finalizado o percorrido, e antes de que o Santo entre de novo na igrexa, repiten a danza na súa honra.
O Belén electrónico de Begonte móntase no Centro Cultural José Domínguez Guzmán de modo ininterrompido desde o ano 1972. Inaugúrase o primeiro sábado de decembro e pódese visitar ata o último sábado de xaneiro. A súa singularidade vén determinada polo mesmo feito de realizar un Belén con pezas artesanais e mecanismos electrónicos para o seu movemento. Ocupa unha superficie de 150 m² con máis de 150 figuras. Estas pezas renóvanse cada ano e son feitas polos veciños que as fan desinteresadamente.
O Belén Artesanal en Movemento de Valga é unha das composicións do Nadal máis espectaculares de Galicia, non só polas súas dimensións, xa que non se limita a recoller escenas típicas da tradición relixiosa, senón que incorpora tamén elementos da actualidade.
A celebración destas festas remóntase ao ano 1237, data do remate do templo histórico de San Martiño Patrón de Moaña ,que esta situado no barrio do Cruceiro, aínda que aparece documentado por primeira vez nun expediente de 1637.
“Por san Martiño faise o magosto con castañas asadas e viño ou mosto”, di o refrán. E en Ourense ségueno estritamente. Na súa orixe, o magosto era unha festa en torno ao lume e ás castañas asadas coa que os galegos honraban as colleitas. O lume da lareira nas frías noites de primeiros de novembro convidaba a compartir contos e lendas antigas.
