A riqueza musical do Courel recobra vida, ano tras ano, o segundo domingo de agosto nun escenario único no que se citan os tocadores do corno celta, os vellos romances, as cantigas da seitura e outros labores, os brindeiros de voda, gaiteiros e músicos que albergan antiquísimas tradicións.
O primeiro domingo de agosto ten lugar no Monte da Santa Cruz a que podería denominarse A Festa da Gaita, xa que desde as súas orixes homenaxeou a este símbolo de identidade galega. Esa reivindicación da esencia da cultura tradicional o que representa o Monumento ao Gaiteiro instalado en recordo daquelas romarías nas que mozos e mozas botaban a bailar muiñeiras e os gaiteiros paseaban a súa música vestidos cos seus impecables traxes tradicionais entre os alegres romeiros.
“Os pementos de Padrón uns pican e outros non”, di o refrán popular. Nada que obxectar por que, malia as distintas teorías existentes, non se pode diferencialos (aquí reside unha parte da graza de comelos). Pero si se pode facer unha puntualización, en xusto recoñecemento ao lugar de procedencia do máis internacional dos produtos desta comarca bañada polo río Ulla: que os afamados y diminutos pementos verdes son, en realidade, de Herbón.
Todos os que se acheguen ao concello do Pino a primeira fin de semana de agosto atoparanse con tres festas nunha soa. É a Festa do Galo piñeiro, coa que se pretende recuperar e pór en valor esta especie orixinaria do Pino, mais inclúe unha Mostra cabalar e, nas súas últimas edicións, unha Festa Celta coa finalidade de ambientar as rúas naquela civilización que introduciu o galo piñeiro en Galicia.
A Festa de San Fins do Castro, ao redor da ermida situada en medio dun fermoso bosque en Cesullas, debe a súa continuidade ao labor do párroco Saturnino Cuíñas, que foi quen a impulsou nos anos 30. Aquí chegan os romeiros co convencemento de que as augas que emanan dunha fonte nas proximidades cura as verrugas, así que o rito é achegarse a ela e mollarse cun pano que se deixa alí. O milagre sucederá cando sequen os panos.
Os habitantes desta parroquia mariñeira non se poñen de acordo sobre o carácter e as verdadeiras intencións da Maruxaina, un personaxe que protagoniza unha das máis remotas lendas galegas e vive nas illas dos Farallóns. Uns din que é unha fermosa ninfa con corpo de muller e cola de peixe que ten envexa das mulleres dos mariñeiros, e por iso co seu sedutor canto atrae os mariñeiros para gozar da súa compañía. Outros manteñen que ela lles avisa dos temporais e que é unha vella bondadosa.
Facendo honra á súa condición de porto líder na captura do bonito do Norte, os veciños de Burela e os milleiros de visitantes que recibe nas datas de verán gozan desta xornada gastronómica en torno ao seu famoso peixe. A degustación, amenizada pola música de gaitas, ten lugar nunha carpa instalada no peirao, onde as racións de bonito se presentan de distintos xeitos: en empanada, cocido, asado á grella...
Outra especialidade da horta galega, o pemento branco de Oímbra (Ourense), ten tamén a súa exaltación gastronómica e o seu recoñecemento como festa de interese turístico galego. Unha comida popular na Carballeira, o primeiro domingo de agosto, é o evento estrela do labor de promoción do pemento branco. Nos últimos anos está conquistando os mercados galegos e é sinal de identidade desta localidade da comarca de Monterrei. A festa leva celebrándose desde 1997 e atrae cada ano unhas 4.000 persoas.
Desde 1961, Catoira celebra unha festa pagá que recorda o papel da localidade como gardiá do tesouro da Catedral de Santiago, ao ser punto estratéxico na defensa contra as invasións viquingas. As Torres de Oeste (ruínas de dúas das sete orixinarias torres dunha fortaleza que durante os séculos IX e X fixo fronte a varias incursións de piratas normandos) é o escenario natural e histórico onde se recrea unha invasión viquinga daquela época.
Na rúa da Calzada instálanse as casetas onde se pode degustar o viño e mercar directamente aos adegueiros, e tamén postos de comida. No ambiente festivo teñen especial relevancia as peñas, grupos de cambadeses que participan na organización da festa e que, ataviados con camisetas identificativas e o seu vaso, sempre disposto para outro viño, animan coa súa troula as rúas e os bares.
